10 października 2013

Alice Munro laureatką literackiej Nagrody Nobla 2013

Literacką Nagrodę Nobla 2013 otrzymała Alice Munro, popularna kanadyjska pisarka. Autorka wielu zbiorów opowiadań, m.in. "Zbyt wiele szczęścia", "Widok z Castle Rock" czy "Uciekinierka". Nazywana przez krytyków "kanadyjskim Czechowem"



Allice Munro urodziła się 10 lipca 1931 roku w Ontario. Uchodzi za jedną z najbardziej cenionych autorek krótkich form prozatorskich, czego dowodem jest często powracające w recenzjach określenie "kanadyjski Czechow". Akcja większości jej utworów osadzona jest w południowo-zachodniej części stanu Ontario.Thomas Tausky w tekście "Alice Munro. Biocritical Essay" napisał: "Uznawana jako najlepsza kanadyjska autorka krótkich nowelek i opowiadań, Alice Munro systematycznie tworzy dzieła, w których dokładny opis socjalnych relacji i głęboki rys psychologiczny łączą się z bezbłędnym instynktem używania właściwej formy ekspresji".
Książki Munro przetłumaczono na ponad 20 języków. Jej twórczość wyróżniono wieloma nagrodami literackimi. Pisarka uhonorowana trzykrotnie Governor General's Award (1968, 1978 za Za kogo ty się uważasz?, 1986), a w 2009 roku wyróżniona prestiżową Man Booker International Prize za całokształt twórczości. Autorka książek:Dance of the Happy Shades (1968), The Moons of Jupiter (1982), The Progress of Love (1986), Friend of My Youth(1990), Open Secrets (1994), The Love of a Good Woman (1998), Uciekinierka (2004, wyd. pol. 2009), Widok z Castle Rock (2006, wyd. pol. 2011), Zbyt wiele szczęścia (2009, wyd. pol. 2011).
Literacka Nagorda Nobla przyznawana jest od 112 lat. Cztery razy wyróżniono nią dwie osoby jednocześnie, a siedem razy w ogóle nie wyłoniono laureata. Wśród 109 nagrodzonych pisarzy znalazło się 12 kobiet.
Najczęściej Nobla dostawali pisarze i poeci z obszaru języka angielskiego - 26 razy. Twórców francuskojęzycznych na liście dotychczasowych noblistów jest 13, tyle samo razy odbierał Nobla literat niemieckojęzyczny. Kolejna grupa laureatów nagrody Nobla to Słowianie (11), w tym czwórka Polaków oraz czwórka Rosjan, jeden Serb i jeden Czech. Listę nagrodzonych Słowian dopełnia Josif Brodski, piszący zarówno po rosyjsku, jak i angielsku (nagrodę otrzymał jako obywatel USA).
Najmłodszym literackim noblistą był Rudyard Kipling, który w 1907 roku, gdy przyznano mu nagrody miał zaledwie 42 lata, najstarszą laureatką była Doris Lessing, która w 2007 roku, gdy przyznano jej nagrodę, skończyła 88 lat.
Akademię Szwedzką, na wzór Akademii Francuskiej, założył król Gustaw III w 1786 r. Liczy ona 18 członków. W skład Akademii wchodzą pisarze, poeci, filolodzy i językoznawcy. Jej statutowym zadaniem jest opracowywanie wielkiego słownika języka szwedzkiego, ukończenie tego dzieła planuje się dopiero na rok 2020. Akademicy organizują też konferencje, przyznają nagrody i stypendia, wydają monografie szwedzkich pisarzy.
Szwedzka Akademia lubi zaskakiwać publiczność. W ostatnim dziesięcioleciu kilka razy wybierano pisarzy niemal nieznanych nawet krytykom literackim, jak Chińczyk Gao Xingjian. Harold Pinter jest co prawda szeroko znany, lecz jego zaangażowanie w politykę sprawiło, że wybór ten postrzegany był jako kontrowersyjny. Także Nobel dla Austriaczki Elfriede Jelinek w 2004 roku podzielił środowiska literackie na świecie - tym razem krytykowano zaangażowanie pisarki w feminizm oraz jej lewicowe poglądy. Nagroda dla Orhana Pamuka spotkała się z aprobatą niemal wszędzie, poza ojczyzną pisarza, gdzie opinia publiczna nie umie mu wybaczyć, że otwarcie nazywa ludobójstwem rzeź Ormian przeprowadzoną przez jego rodaków na początku XX wieku.

Piętnaście historii napisanych z niebywałą dbałością o szczegół i przenikliwością. Bohaterowie Munro są ludźmi z krwi i kości, w których nietrudno odnaleźć samego siebie. Ich oczami (głównie kobiet – dorosłych i nastoletnich) patrzymy w przeszłość. Munro w swoich opowiadaniach ukazuje przemijanie, złożoność więzów rodzinnych, specyfikę życia w małych miasteczkach i ogromne różnice między światem mężczyzn i kobiet.



Dziesięć najnowszych opowiadań znakomitej kanadyjskiej pisarki od lat wymienianej w gronie kandydatów do literackiej Nagrody Nobla. Dziesięcioro głównych bohaterów (przeważnie bohaterek) i dziesięć historii rozgrywających się w dwudziestowiecznej Kanadzie i dziewiętnastowiecznej Europie.

Niezależnie od tego, czy centralnym wydarzeniem w opowiadaniu jest napad z bronią w ręku czy rywalizacja o względy mężczyzny, wyuzdany rytuał czy potrójne morderstwo, intymna i wyciszona proza Alice Munro sprawia, że czytelnik czuje się, jakby dopuszczano go do najgłębiej skrywanych rodzinnych tajemnic.

 Nowa, przejmująca książka jednej z najwybitniejszych współczesnych autorek opowiadań.
Alice Munro u szczytu literackiej formy. W dziewięciu opowiadaniach utkanych z na pozór prostych i zwyczajnych zdarzeń kanadyjska mistrzyni ukazuje ludzkie życie w całej jego głębi i niejednoznaczności. Swoich bohaterów opisuje z uwagą, empatią i przenikliwością, która daje czytelnikowi poczucie uczestnictwa w intymnym świecie ludzi z krwi i kości. „Kocha, lubi, szanuje…” to jedna z najdojrzalszych książek w jej dorobku i prawdziwy pokaz mistrzostwa w trudnej sztuce portretowania ludzkich uczuć.



 Rose pochodzi z biedniejszej części Ontario. Mieszka z ojcem i macochą Flo w domu na tyłach należącego do rodziny sklepu meblowego. Jako dziecko z niechęcią i strachem obserwuje życie mieszkańców swojego miasta. Potem ucieka, by zacząć studia w Toronto, wyjść za mąż i podjąć pracę zawodową. I przez cały czas próbuje odpowiedzieć na zawarte w tytule książki pytanie, które w dzieciństwie usłyszała od macochy. Dziesięć powiązanych ze sobą opowiadań, z których każde tworzy samodzielną, kunsztownie zbudowaną całość, składa się na poruszającą i przenikliwą opowieść o dojrzewaniu.





Po doskonałym debiucie sprzed 45 lat, Wydawnictwo Literackie przedstawia polskim wielbicielom opowiadań Alice Munro najnowszy tom kanadyjskiej pisarki. Książka "Drogie życie" miała swoją światową premierę w listopadzie 2012 roku, a już w maju tego roku trafi do naszych księgarń. Scenerią dla prostych, czasami strasznych, innym razem ciepłych historii stały się tym razem miasteczka otaczające kanadyjskie jezioro Huron. Los niemal wszystkich bohaterów determinują wydarzenia związane z II wojną światową.
Tom "Drogie życie" to Alice Munro w najlepszym wydaniu.





"Uciekinierka" to osiem opowiadań o kobietach, które doświadczają nieprzewidywalności życia. W każdym z nich Alice Munro potwierdza swą wielką literacką klasę: z przenikliwością ukazuje podskórne napięcia kryjące się pod powierzchnią codzienności, ze znaczących drobiazgów komponuje przejmujący obraz złożoności relacji międzyludzkich, sprawia, że prawda o ludzkim życiu wyłania się z najdrobniejszych, najzwyklejszych chwil.
Jak głosi werdykt jury Międzynarodowej Nagrody Bookera, "Alice Munro potrafi zawrzeć w każdym ze swoich opowiadań taką głębię, mądrość i precyzję, jaką wielu pisarzy osiąga w powieściach w ciągu całego życia". By przekonać się, że to prawda, wystarczy przeczytać tę książkę.



"Widok z Castle Rock" zajmuje wyjątkowe miejsce w dorobku wybitnej kanadyjskiej autorki. Alice Munro, znana na całym świecie jako mistrzyni opowiadań, tym razem zaskoczyła czytelników i recenzentów, wydając cykl krótkich tekstów tak ściśle ze sobą powiązanych, że czyta się go jak sagę. Opowiadania zawarte w tym tomie składają się na historię rodziny Alice Munro począwszy od ostatnich lat XVIII w. aż po lata dziewięćdziesiąte wieku XX.
Surowe pejzaże Szkocji, podróż przez Atlantyk, życie osadników w spartańskich warunkach, echa wielkiego kryzysu, drugiej wojny światowej i zimnej wojny - na tym tle Alice Munro z właściwą sobie powściągliwą czułością snuje losy własnych przodków i ich przyjaciół. Mimo odmiennej tematyki i kompozycji na kartach Widoku z Castle Rock również można znaleźć to, za co czytelnicy na całym świecie pokochali Alice Munro: psychologiczne napięcie, motyw przekraczania granic i łamania tabu, a także niełatwą miłość.



Zbiór ośmiu opowiadań o kobietach. Ich losy, możliwości i ograniczenia we współczesnym świecie są główną osią twórczości Munro, znakomitej pisarki kanadyjskiej. Jej bohaterki muszą sobie radzić z niejednoznacznością własnych uczuć, z wewnętrznymi konfliktami, z rozdźwiękiem między tym, czego chcą, a tym, co muszą. Jest tak z wkraczającą w dorosłość mężatką, która szuka swojego miejsca w życiu, jest tak z młodą kobietą, która przyjeżdża na wakacje do matki, ale nie potrafi z nią wytrzymać, bo ma w sobie zbyt dużo goryczy i żalu.
Miłość kobiet przyjmuje rozmaite formy: uczucia matki do córki, dziecka do dorosłego, żony do męża, przyjaciółki do przyjaciółki – Munro pokazuje je wszystkie z niezwykłą wnikliwością, odsłaniając głębię i zawiłość zwyczajnego życia oraz siłę emocji, które wiążą ludzi ze sobą na nieskończenie różnorodne sposoby.